«Հանդիսատեսին գրավում է այն, ինչ փոխանցում ես քո երաժշտությամբ»

Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը և երիտասարդ ջութակահարուհի Սոֆյա Վարդանյանը, դիրիժոր Ռուբեն Ասատրյանի ղեկավարությամբ, հանդիսատեսի դատին հանձնեցին հայ և ֆրանսիացի կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները: Համերգը տեղի ունեցավ «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում՝ Հայաստանում ֆրանկոֆոնիայի երկամսյակի շրջանակում: Ծրագրում՝ Բեռլիոզ, Միրզոյան, Ռավել և Ֆրանկ:
Որպես մենակատար, Սոֆյա Վարդանյանը առաջին անգամ հանդես է եկել 12 տարեկանում` Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ և Հայաստանի պետական կամերային նվագախմբերի հետ (դիրիժոր՝ Հարություն Արզումանյան)` պատանի երաժիշտ-կատարողների «Նոր անուններ» միջազգային փառատոնի շրջանակում: 2016-ին կատարել է Բախի Կրկնակի կոնցերտը ֆիլհարմոնիկի հետ` Էդուարդ Թոփչյանի ղեկավարությամբ:
2017-ին, գերմանացի հայտնի թավջութակահար Յան Ֆոգլերի հրավերով, Սոֆյան մասնակցել է Մորիսբուրգի երաժշտական փառատոնին` արժանանալով գլխավոր մրցանակի՝ «20-րդ դարի կոմպոզիտորի ստեղծագործության կատարում» անվանակարգում: ՍՈՖՅԱ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԸ «Իրատեսի» հյուրն է:

-Սոֆյա, ի՞նչ կասեք համերգի մասին: Ինչո՞վ էր առանձնահատուկ այն Ձեզ համար:
-Էդվարդ Միրզոյանի «Ինտրոդուկցիա և անընդհատ շարժում» ստեղծագործությունը նվիրված է պապիկիս` ջութակահար Հակոբ Վարդանյանին: Պապիկս և Էդվարդ Միրզոյանն ընկերներ են եղել և, կարելի է ասել, այս ստեղծագործությունը միասին են գրել, սկզբում գրվել է «Անընդհատ շարժումը», դա եղել է առանձին ստեղծագործություն, հետո որոշել են գրել առաջին մասը` «Ինտրոդուկցիան»: Ինձ համար առանձնահատուկ է այս ստեղծագործությունը, քանի որ պարզ երևում է պապիկիս ձեռագիրը թե՛ նոտաների բովանդակության առումով, թե՛ դրամատիզմի: Ամեն նոտայի մեջ մի մեծ գաղափար կա, ես մեծ հաճույքով եմ դա կատարում:
-Սովորել եք Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցում, 2017-ից ուսանում եք Գերմանիայում (Detmold Musik Hochschule), մասնակցել եք մեծ թվով վարպետության դասերի. շա՞տ են տարբեր մեր և արտասահմանյան դպրոցները: Ի՞նչ են տալիս երաժշտին ուսումը արտերկրում, դրսի փորձը, առհասարակ:
-Ինձ համար կարևոր է ստանալ այն գիտելիքները, որ ցավոք այստեղ արդեն չկան: Խորհրդային շրջանում մենք շատ լավ դպրոց ենք ունեցել, հիմա քիչ բան է մնացել դրանից: Արտասահմանում դեռ շարունակում են այդ դպրոցի ավանդույթները: Դա է պատճառը, որ նախընտրում եմ ուսումս շարունակել արտերկրում:
-Ինչպիսի՞ն է երաժշտի աշխատանքային առօրյան, որքա՞ն եռանդ, ժամանակ, աշխատանք է պահանջվում հանդիսատեսին այն արդյունքը տալու համար, որ տեսնում ենք բեմում:
-Այդքան էական չէ՝ 24 ժամ ես պարապում, թե 100 ժամ: Իհարկե, շատ աշխատելը ցանկալի է, բայց ավելի կարևոր է գլխով պարապելը՝ լիովին ընկղմվելով նյութի մեջ:
-Երաժշտի համար առաջնային է լավ տեխնիկա՞ն:
-Տեխնիկան առաջին տեղում է, բայց հետո արդեն հանդիսատեսին գրավում է այն, ինչ փոխանցում ես քո երաժշտությամբ: Կարևոր է, որ ասելիքդ հասնի հանդիսատեսին:
-Համերգացանկը խոսու՞մ է երաժշտի մասին:
-Բնականաբար, կատարում ես այն, ինչ հոգեհարազատ է: Նախընտրած ստեղծագործությունը խոսում է երաժշտի հոգեվիճակի մասին, խառնվածքի, տեսակի:
-Կապ ունի՞, թե տվյալ երաժշտությունը կատարելիս երաժիշտն ինչ հոգեվիճակում է: Տրամադրությունը, բեմը, հանդիսատեսը ի՞նչ ազդեցություն ունեն երաժշտի վրա:
-Կապ չունի՝ ինչ հոգեվիճակում է երաժիշտը, նա պետք է միշտ առավելագույնս լավ ներկայանա, կապ չունի, թե ով է հանդիսատեսը՝ հարևանը, ընկերը, բեմը մեծ է, թե փոքր: Ավելին, կարող եմ ասել, որ երբ քիչ մարդ է լինում դահլիճում, պատասխանատվությունն ավելի մեծանում է, մանավանդ եթե ճանաչում ես այդ մարդկանց, չէ՞ որ դու առանձնահատուկ վերաբերմունք ունես ամեն մեկի նկատմամբ և ուզում ես հնարավորինս գոհացնել նրանց:
-Օտարերկրյա գործընկերներիդ հետ շփման ժամանակ նկատե՞լ ես՝ հայկական երաժշտությանը ծանո՞թ են, թե՞ հայտնություն է նրանց համար:
-Հիմնականում ծանոթ են Արամ Խաչատրյանի երաժշտությանը, Միրզոյանի, Բաբաջանյանի և մյուս կոմպոզիտորների մասին գրեթե չգիտեն:
-Իսկ հայ երաժշտարվեստին առնչվելիս ինչպե՞ս են արձագանքում:
-Հոգին, էներգիան, որ կա հայկական երաժշտության մեջ, անծանոթ է, տարբերվող, կարող եմ ասել, որ հիացմունքի է արժանանում:
-Հիացնում է, բայց տեղ չի գտնում օտարերկրյա երաժիշտների համերգացանկում, շարունակում է մնալ քիչ ճանաչելի: Ի՞նչն է պատճառը, մտածե՞լ եք այդ մասին:
-Մտածել եմ, հավանաբար, պետք է շատ ներկայացվի, շատ պրոպագանդվի:
-Ելույթներ եք ունեցել Երևանյան միջազգային երաժշտական փառատոնի կամերային երաժշտության համերգներում: Ի՞նչ կասեք Երևանյան երաժշտական փառատոնի մասին, հանդիսատեսի շրջանում կա՞ հետաքրքրություն:
-Երևանյան երաժշտական փառատոնը մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում, հատկապես կոնսերվատորիայի ուսանողներն ակտիվորեն հաճախում են, ունկնդրում, քանի որ այդ փառատոնը համերգների միջոցով դասական երաժշտությանն առնչվելու յուրահատուկ հարթակ է:
-Սոֆյա, ավելի բարդ է որպես մենակատա՞ր հանդես գալը, թե՞ անսամբլի հետ:
-Երկու դեպքում էլ սովորելու շատ բան կա: Երբ մենակատար ես, ինքդ քեզ ես լսում, քեզ վրա աշխատում: Անսամբլայինը ավելի բարդ է, աշխատում ես ուրիշների հետ՝ ուրիշներին լսելով: Միասնական աշխատանք է: Պիտի կարողանաս համաձայնության գալ՝ ոչ միայն քո կարծիքը ասել, այլև լսել դիմացինին:
-Ի՞նչ կասեք ծրագրերի մասին:
-Նպատակ ունեմ հնարավորինս շատ ելույթներ ունենալու, մրցույթների մասնակցելու: Առայժմ այսքանը:

Զրուցեց Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԸ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ